Wychowanie do życia w rodzinie
Nauczyciele wychowania do życia w rodzinie zapraszają do zapoznania się z poniższymi informacjami.
Wychowanie do życia w rodzinie – cele przedmiotu określone w Rozporządzeniu MEiN:
Realizacja treści programowych zajęć powinna stanowić spójną całość z pozostałymi zadaniami wychowawczo-profilaktycznymi szkoły, a w szczególności:
1) wspierać wychowawczą rolę rodziny;
2) promować integralne ujęcie ludzkiej seksualności;
3) kształtować postawy prorodzinne, prozdrowotne i prospołeczne.
Cele kształcenia ujęte w podstawie programowej wychowania do życia w rodzinie:
I. Pogłębianie wiedzy związanej z funkcjami rodziny, miłością, przyjaźnią, pełnieniem ról małżeńskich i rodzicielskich, seksualnością człowieka i prokreacją (w kontekście odpowiedzialności, szacunku do innych, roli kobiety i mężczyzny w rodzinie i społeczeństwie, przygotowania do małżeństwa, rodzicielstwa); umiejętność podejmowania odpowiedzialnych decyzji dotyczących wyboru drogi życiowej, małżeństwa i rodziny.
II. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów związanych z okresem dojrzewania, dorastania i wyborem drogi życiowej; umiejętność świadomego kreowania własnej osobowości.
III. Uzyskanie lepszego rozumienia siebie i najbliższego otoczenia; umiejętność poszukiwania i udzielania odpowiedzi na pytania o istotę człowieczeństwa, sens, cele i zadania życiowe.
IV. Przyjęcie pozytywnej postawy wobec życia ludzkiego, osób niepełnosprawnych i chorych; przygotowanie, na podstawie wiedzy i wykształconych umiejętności do poszanowania godności życia ludzkiego i dojrzałego funkcjonowania w rodzinie.
V. Znajomość podstawowych zasad postępowania w sferze ludzkiej płciowości i płodności; kształtowanie postaw prozdrowotnych, prospołecznych i prorodzinnych.
Treści podstawy programowej WDŻ wpisują się w program wychowawczo-profilaktyczny
każdej szkoły, są zgodne z zapisami Statutu szkoły.
Treści podstawy programowej są zbieżne z uznawanymi powszechnie wartościami, takimi jak:
- wspieranie przez szkołę rodziców w wychowaniu uczniów – UZNANIE, ŻE TO RODZICE MAJĄ PIERWSZEŃSTWO W PRZEKAZYWANIU UZNAWANYCH WARTOŚCI I SYSTEMU ZASAD MORALNYCH;
- włączenie systemu wychowawczego szkoły w zakres treści podstawy programowej
kształcenia ogólnego;
- rozwijanie kompetencji społecznych, emocjonalnych,
- uczenie empatii, wzajemnej życzliwości i szacunku, lecz jednocześnie stawianie granic uczniom, przestrzeganie zasad obowiązujących na terenie szkoły;
- włączenie edukacji prozdrowotnej w treści wychowawcze;
PROGRAM NAUCZANIA: Teresa Król: „Wędrując ku dorosłości – wychowanie do życia w rodzinie”, Wydawnictwo Rubikon.
Uczenie szacunku dla norm moralnych, obyczajowych i prawnych, które chronią system wartości – to główny cel realizacji tematów zaproponowanych w niniejszym programie.
Wszystkie te działania otwierają się na szczególny wymiar: płeć i role małżeńskie oraz rodzinne, które w przyszłości będą podejmować wychowankowie szkół ponadpodstawowych.
Realizacja zajęć wychowanie do życia w rodzinie wspiera młode pokolenie w dokonywaniu wyborów zgodnych z akceptowanymi społecznie i etycznie normami postępowania oraz przyjętymi wartościami. Do takich wartości między innymi należą: dostrzeganie potrzeb drugiego człowieka, poszanowanie jego intymności i godności, wolność od uzależnień, odpowiedzialność w sferze seksualności.
Wiedza dotycząca rozwoju płciowego, zmian psychicznych, komunikacji w rodzinie, budowania relacji społecznych i przygotowania do pełnienia przyszłych ról rodzinnych została tak ułożona, aby umożliwiała młodemu człowiekowi nie tylko zdobywanie informacji, ale także pomagała w rozwijaniu kompetencji społecznych.
MATERIAŁY DYDAKTYCZNE:
- Podręcznik dla uczniów Liceum, Technikum, Szkoły Branżowej I Stopnia: „Wędrując ku dorosłości”, Magdalena Guziak-Nowak, Teresa Król; Wyd. Rubikon 2019 – kl.1, 2020- kl. 2, 2021- kl. 3, Nr ewidencyjny w wykazie MEN: 1070/1/2019
- Ćwiczenia „Wędrując ku dorosłości”, Barbara Charczuk, Magdalena Guziak-Nowak, Teresa Król, Jolanta Tęcza-Ćwierz
- Prezentacje multimedialne i filmy edukacyjne zaproponowane przez autorki programu i podręczników
Rozkład treści nauczania WDŻ dla klas I–III liceum ogólnokształcącego, technikum oraz szkoły branżowej I stopnia:
KLASA I
- Komunikacja interpersonalna:
• budowanie więzi osobowych: koleżeństwo, przyjaźń,
• komunikacja werbalna i niewerbalna oraz jej znaczenie w relacjach interpersonalnych,
• bariery komunikacyjne,
• czynniki wpływające na efektywność komunikacji. - Dorastanie. Poszukiwanie własnej tożsamości:
• kryteria dojrzałości psychicznej, społecznej i duchowej,
• psychiczna autonomia i poczucie odrębności,
• samoświadomość i samoakceptacja,
• odpowiedzialność za własny rozwój i samowychowanie,
• hierarchia wartości, motywacja dokonywanych wyborów. - Emocje i uczucia:
• rodzaje emocji i uczuć,
• wpływ uczuć na działanie,
• inteligencja emocjonalna. - Człowiek istotą płciową:
• kryteria płciowości,
• cele płciowości,
• kobiecość – męskość, różnice i komplementarność,
• stereotypy dotyczące płci,
• partnerstwo, parytet płci. - Pierwsze zauroczenia i fascynacje:
• zakochanie a miłość,
• subiektywna ocena, idealizacja drugiej osoby,
• spotkania i rozstania,
• dorastanie do miłości. - Integracja seksualna. Dojrzała płciowość:
• dojrzałość sfery biologicznej, intelektualnej, emocjonalnej i duchowej, - Inicjacja seksualna w kontekście odpowiedzialności i dojrzałości:
• zasady moralne, wartości przekazywane przez dom rodzinny i szkołę a zachowanie młodego człowieka, jego wybory życiowe ,
• współczesna kultura i wzorce medialne ludzkiej seksualności,
• przyczyny i skutki przedwczesnej inicjacji seksualnej, presja seksualna,
• ku przestrodze: przemoc seksualna i przemoc domowa,
• czynniki sprzyjające tworzeniu satysfakcjonującej więzi między mężczyzną a kobietą. - Profilaktyka uzależnień:
• choroby cywilizacyjne,
• osoba uzależniona a dojrzała,
• fonoholizm,
• uzależnienie od Internetu, gier komputerowych.
• przyczyny sięgania po środki uzależniające,
• napoje energetyczne,
• alkohol,
• narkotyki,
• dopalacze,
• nikotynizm,
• profilaktyka: czynniki chroniące.
KLASA II
- Budowanie prawidłowych relacji w rodzinie i grupie społecznej:
• szacunek dla siebie i innych,
• obrona własnych poglądów,
• radzenie sobie w sytuacji stresu i presji grupy. - Savoir vivre i budowanie prawidłowych relacji w grupie społecznej:
• zasady dobrego wychowania,
• podstawowe zasady grzeczności na co dzień,
• savoir vivre w świecie wirtualnym,
• taktowne i nietaktowne zachowania w miejscach publicznych. - Dojrzałość biologiczna:
• indywidualne tempo rozwoju,
• zdrowie prokreacyjne,
• zdrowie i higiena. - Płodność człowieka:
• główne funkcje płciowości,
• fizjologia płodności i jej neurohormonalne uwarunkowania,
• budowa i funkcjonowanie układu rozrodczego kobiety i mężczyzny,
• planowanie dzietności w rodzinie,
• metody rozpoznawania płodności. - Problem niepłodności:
• przyczyny i rodzaje niepłodności,
• czynniki obniżające płodność,
• profilaktyka niepłodności,
• diagnostyka i leczenie niepłodności, naprotechnologia,
• techniki wspomaganego rozrodu: wewnątrzustrojowe, pozaustrojowe (in vitro),
• adopcja. - Macierzyństwo i ojcostwo – przygotowanie do podjęcia tych ról:
• ciąża, opieka prenatalna,
• ciąża a używki (dziecko z zespołem FAS),
• szacunek dla ludzkiego życia od poczęcia do naturalnej śmierci,
• przyjęcie każdego dziecka jako nowego członka rodziny,
• miejsce dziecka w rodzinie. - Antykoncepcja:
• rodzaje środków antykoncepcyjnych i sposoby ich działania,
• skuteczność i skutki uboczne w aspekcie medycznym, psychologicznym i moralnym, - Prawo człowieka do intymności i ochrona tego prawa:
• godność człowieka,
• naruszenie godności w sferze seksualnej,
• zagrożenia w świecie witrualnym
KLASA III
- Dojrzałość do małżeństwa:
• dojrzały wybór współmałżonka w aspekcie:
– fizycznym,
– prawnym,
– psychicznym,
– umysłowym,
– uczuciowym,
– społecznym,
– socjalnym,
• przyczyny niedojrzałości wyboru współmałżonka. - Fundamenty dobrego małżeństwa:
• znaczenie zobowiązania podjętego podczas aktu zaślubin,
• konstytucyjnie chronione wartości związane z funkcjonowaniem małżeństwa i rodziny,
• znaczenie trwałości związku małżeńskiego dla rozwoju społeczeństwa. - Typy struktury rodziny:
• rodzina wielopokoleniowa,
• rodzina pełna,
• rodzina niepełna,
• rodzina zrekonstruowana. - Funkcje rodziny i ich znaczenie na poszczególnych etapach rozwoju człowieka:
• prokreacyjna,
• opiekuńcza,
• wychowawcza,
• ekonomiczna,
• profilaktyczna. - Wartości i tradycje ważne w rodzinie:
• zasady, normy, wartości duchowe,
• świętowanie, tradycje rodzinne,
• organizacja i przeżywanie czasu wolnego,
• wartości kulturowe i patriotyczne. - Czynniki wzmacniające i osłabiające rodzinę:
• budowanie prawidłowych relacji w rodzinie:
– dialog i empatia,
– takt i delikatność,
– szacunek, wierność i zaufanie,
• sytuacje trudne w rodzinie,
• czynniki osłabiające rodzinę: uzależnienia, zdrady,
• odpowiedzialność wszystkich członków za atmosferę panującą w rodzinie. - Konflikty i kryzysy w rodzinie:
• przyczyny konfliktów,
• sposoby rozwiązywania konfliktów,
• przepraszanie i przebaczanie,
• separacja i rozwód. - Prawodawstwo dotyczące rodziny:
• prawa i obowiązki małżonków,
• prawa i obowiązki rodziców,
• prawa dziecka,
• obowiązki państwa wobec rodziny. - Instytucjonalna pomoc rodzinie:
• sytuacje trudne:
– uzależnienia i zachowania ryzykowne,
– choroby,
– ubóstwo i bezrobocie,
– problemy pedagogiczne, psychologiczne i prawne.